اندیشه های طلبگی

برای بهتر شدن باید اندیشید...

۳ مطلب در اسفند ۱۳۹۵ ثبت شده است

به روز شدن به سبک تبدیل چراغ پیه سوز به لامپ

موافقت یا مخالفت با مدرنیته دعوایی است قدیمی! اما امروزه تقریبا همه پذیرفته اند که مدرنیته بد و خوب دارد و می توان با پالایش از آن بهره برد. حتی اگر کسی با تمام مدرنیته مخالف باشد می داند که برچیدن مدرنیته از جامعه کاری است تقریبا محال.

یک موافق یا مخالف درست و حسابی حتما دلایل محکمی برای نگاهش دارد، اما عجیبند افرادی که در متون و محتوای چند قرن قبل گیر افتاده‌اند، ولی برای این که برچسب عقب ماندگی نخورند، گه‌گداری در بین درس و بحث، مثال امروزی به کار می برند. مثلا اگر در متن کتاب "اسب" مثال آورده شده باشد، فقط به جای کلمه "اسب" کلمه "پراید" را می نشانند.(البته اگر بشود به پراید به روز گفت.) یا وقتی صحبت از زمان شناس بودن می شود، مفتخرانه به استفاده‌شان از لپ تاپ و تلگرام و ... اشاره می کنند.

ساده انگاری خوش بینانه‌ترین توصیفی است که می توانم از نگاه این افراد داشته باشم. این افراد اصلا توجه ندارند که علوم حوزوی از سنخ علوم انسانی است و به روز بودن در علوم انسانی به معنای استفاده از ابزار روز در مطالعات و تحقیقات نیست. بلکه روش ها و محتوا باید به گونه ای تغییر کند که بتواند با کارآمدی و ثمربخشی خود دنیا را شگفت زده کند و عرصه های علمی و مدیریتی را تسخیر کند.

برای رسیدن به چنین مطلوبی باید چینش ها و محتوای علوم بازنگری شود و با توجه به هدف و وظیفه‌ی دین در دنیای امروز تنظیم شود. در چنین فضایی پرداختن بی دغدغه به متونی که برای جامعه‌ی چند قرن قبل تنظیم شده اند قطعا قابل قبول نیست و در صورت کاستی در اجتهاد کارآمد و به روز، قطعا معذور نخواهیم بود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
وحیدی نژاد

جزیره های حوزه

نیاز به توضیح دادن نیست که امروزه تا چه حد نیازمند سرعت در تولید داده های منسجم علوم انسانی هستیم؛ زیرا هرچه را قلم من بخواهد بنمایاند با وضوح بیشتر در جلوی چشمان ماست.

هریک از حوزویان پاسخ این نیاز را از دریچه‌ای دیده اند؛ ولی بیش از این که به هدف خود رسیده باشند در دریای علوم حوزوی جزیره‌‌هایی را شکل داده اند و معمولا ارتباط با سایر جزایر فکری را نمی پذیرند! بی تردید این تک جزیره‌ها نمی توانند از مرزهای اسلام دفاع کنند، چون بیشتر مشغول دفاع از مرزهای جزیره فکری خود هستند و نگاه های فکری دیگر را فقط به عنوان یک سوژه نقد و نپذیرفتن (به صورت حداکثری) می بینند. راه حل ساده است اگر به جای تمرکز بر نقاط افتراقی که مرزهای جزیره ها را مشخص می کند به نقاط اشتراک توجه کنیم تا از این جزیره‌های پراکنده، قاره‌ای قدرتمند بسازیم. راه حل ساده است اگر اجازه دهیم بحث‌های علمی واقعی شکل بگیرد و نگاه ها نزدیک و نزدیک تر شود و در نهایت بر مدار نظریاتی اتحاد صورت بگیرد که از بیشترین اقبال برخوردار هستند. اما گویی این ساده‌ی دست یافتنی برای برخی دشوار و نخواستنی است، بی تردید در صورت اصلاح نشدن این وضع تمام جزیره‌ها به زیر آب خواهد رفت.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
وحیدی نژاد

بسته اندیشی در لباس آزاد اندیشی

علی رغم تمام مذمت هایی که نسبت به جمود و بسته اندیشی صورت می گیرد، نسل جامد اندیشان منقرض نشده است! بعد از هجمه های شدید به "بسته اندیشی" ، چندان دور از انتظار نبود که حتی جامد اندیشان دامن خود را از این ننگ پاک کنند و دست کم ژست آزاداندیشی به خود بگیرند. این ترکیب نامیمون، فرزند ناخلفی را به وجود آورده است که نه آزاد می اندیشد و نه مذمت های بسته اندیشی را در حق خود روا می دارد. و صدالبته خلقی است به غایت پنهان، بنابراین اصلا دور از انتظار نیست که در گوشه ای از عالم ذهن نویسنده این سطور هم مخفی شده باشد.

خوب است دنبال نشانه های این خلق ریاکار بگردیم تا از شر چموشی های آن تا حدودی در امان بمانیم.

نشانه اول

سخن دیگران را نمی شنود تا در آن تامل کند، بلکه می شنود که رد کند! یعنی نتیجه از ابتدا مشخص است و اصلا قرار نیست چیز جدیدی پذیرفته شود، فقط راه رسیدن به این نتیجه را باید جست.

نشانه دوم

در هنگام گفتگو چندان علاقه به شنیدن ندارد. چون باور دارد که در سخنان دیگران مطلب آموختنی‌ای نیست یا نادر است.(همه یا غالب علم همان چیزی که در ذهن اوست یا احتمالا در آینده در ذهن او کشف خواهد شد.)

نشانه سوم

اگر با حرفی کنار بیاید، به گونه ای آن را به باورهای خود بازمی گرداند، گویی تمام اندیشه های صحیح به گونه ای از افکار او سرچشمه گرفته است و بعدا  در ذهن دیگران دچار آلودگی شده است و زلالی اش را از دست داده است!

نشانه چهارم

سخن شما را در دوراهی قرار می دهد، یا حرف مرا می زنی یا معتقد به فلان حرف باطل هستی!

نشانه پنجم

وسط یک گفتگوی داغ علمی که جای دلیل آوری است، یک باره شروع می کند به نصیحت کردن شما!

برای مثال "حرمت ها را حفظ کن! "، "فلانی گردن شما خیلی حق دارد"، "فلانی استاد شماست"...! (این ها همه معادل همان " نقد نکن" یک آدم بسته اندیش  است)

نشانه ششم

...

دیدن این نشانه ها را در هیچ فردی بعید ندانید از مدعیان آزاداندیشی گرفته تا مدعیان تقوا و دین داری! و حتی خودتان!

و البته همچون سایر ویژگی ها غلظت آن در افراد مختلف متفاوت است.

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
وحیدی نژاد